“Ο Κόσμος είναι ο Κόσμος και τα Κύθηρα είναι ένας άλλος Κόσμος” έλεγαν οι Ενετοί για τα Κύθηρα. Δικαιολογημένα, καθώς το νησί αυτό, που βρέχεται από τρία πελάγη, έχει πολλές ιδιαιτερότητες. Πλούσια μυθολογία, συνδεδεμένη άρρηκτα με τη γεωλογική ιστορία των Κυθήρων που αναδύθηκαν, όπως η θεά Αφροδίτη, από τη θάλασσα. Νησί, μήλον της Έριδος, μεταξύ των διαφόρων δυνάμεων διαχρονικά, που ήθελαν να το ελέγχουν χάρη στην πολύ σημαντική γεωστρατηγική του θέση. Φύση που σε ταξιδεύει σε τελείως αντίθετα μεταξύ τους τοπία, από καταρράκτες και κατάφυτες ρεματιές σε ερημικά τοπία με χαμηλή διάσπαρτη φρυγανική βλάστηση. Οικισμοί που έχουν διατηρήσει ανόθευτο τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα, σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος. Και τέλος, μονοπάτια παμπάλαια, από τα μινωικά χρόνια κάποια από αυτά, που διατρέχουν όλο το νησί.

Τα Κύθηρα είναι ένα νησί που πριν αρχίσει κάποιος να το ανακαλύπτει, θα πρέπει να το αγαπήσει. Έτσι μόνο το νησί αυτό θα του ανοίξει τον κόσμο του… Τα ‘‘Μονοπάτια Κυθήρων” – (Kythera Trails) είναι ένα κλειδί για τα Κύθηρα…

Τα Κύθηρα κοσμούν το σταυροδρόμι τριών θαλασσών, του Αιγαίου, του Ιονίου και του Κρητικού, ανάμεσα από την Πελοπόννησο και την Κρήτη. Η έκταση του νησιού είναι 278 km2 με μέγιστο μήκος τα 29 χλμ και μέγιστο πλάτος τα 19, ενώ η ακτογραμμή του φτάνει τα 114 χλμ.

Τα Κύθηρα είναι ένα νησί που αλλάζει συνεχώς μορφές. Το ορίζουν δύο λοφοσειρές, μια ανατολικά και μια δυτικά, σχηματίζοντας ένα λοφοπέδιο στο εσωτερικό του με σχετικά ήπιο ανάγλυφο. Ψηλότερη κορφή είναι ο Μερμηγκάρης στα 506 μ. Περιμετρικά, το νησί μεταμορφώνεται σε ένα τραχύ πεδίο με αμέτρητες πτυχώσεις, απότομες ορθοπλαγιές και δυσπρόσιτες ακτές. Φαράγγια και ρεματιές διατρέχουν το νησί προς όλα τα σημεία του ορίζοντα, σα φλέβες καταπράσινες, που κρατούν κρυφή την πλούσια βλάστησή τους. Αυτό το δαιδαλώδες δίκτυο από μικρά και μεγαλύτερα ρέματα, διατηρεί υγρασία, και συνθέτει έντονες εναλλαγές με τα άνυδρα τοπία του νησιού.

Το κλίμα των Κυθήρων είναι χαρακτηριστικό μεσογειακό, με παρατεταμένο θερμό και ξηρό καλοκαίρι και ήπιο ύφυγρό χειμώνα. Η μέση ετήσια θερμοκρασία φτάνει τους 18 C, ενώ επικρατούν δυνατοί άνεμοι κυρίως βορειοδυτικής και ανατολικής κατεύθυνσης. Το νησί είναι ευάλωτο στην κλιματική αλλαγή και ήδη αντιμετωπίζει σημαντικές επιπτώσεις, που σχετίζονται κυρίως με τη μείωση των υδατικών του πόρων. Τα Κύθηρα είναι ένα νησί με πλούσια βιοποικιλότητα, στο οποίο φύονται πάνω από 820 είδη φυτών, με εντυπωσιακό ενδημισμό (55 είδη). Μακία βλάστηση σκεπάζει μεγάλες εκτάσεις, περίπου το 40%, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των Κυθήρων, πολλές φορές μπλεγμένη με τα πιο χαμηλά φρύγανα. Τη δεκαετία του 1960 έγιναν εκτεταμένες δενδροφυτεύσεις σε συστάδες, με αποτέλεσμα μικρά και μεγαλύτερα δάση να δροσίζουν ακόμα και σήμερα τα άνυδρα τοπία. Από αυτά, το δάσος Γερακαρίου στα βορειοδυτικά αποτελεί τη μεγαλύτερη ενιαία έκταση με ψηλή δενδρώδη βλάστηση στα Κύθηρα. Οι Κυθήριοι, παραδοσιακά αξιοποιούν ένα μεγάλο αριθμό φυτών, για διάφορες χρήσεις όπως το φασκόμηλο, το θυμάρι, το θρούμπι, το καντηλάκι, τον πρίνο, το σχίνο κ.α.

Το νησί αποτελεί σταθμό για εκατοντάδες χιλιάδες μεταναστευτικά πουλιά την άνοιξη και το φθινόπωρο. ‘Εχουν παρατηρηθεί πάνω από 200 είδη πτηνών, από τα οποία τα περισσότερα είναι αποδημητικά ενώ υπάρχουν πάνω από 20 διαμένουν σε αυτό μόνιμα. Οι απόμερες ακτές των Κυθήρων φιλοξενούν μόνιμο αναπαραγόμενο πληθυσμό μεσογειακής φώκιας, ένα από τα σπανιότερα είδη του πλανήτη. Ένα άλλο απειλούμενο είδος, ο Αιγαιόγλαρος, απαντάται στις νησίδες γύρω από τα Κύθηρα.

Μεγάλες εκτάσεις των Κυθήρων βρίσκονται υπό καθεστώς προστασίας για τη διατήρηση τη βιοποικιλότητας. Υπάρχουν Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΠΠ) και ένα Καταφύγιο Άγριας Ζωής.

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα προδίδεται στα Κύθηρα από την ύπαρξη πλήθους σπηλαίων. Οι γεωλογικές ανακατατάξεις που έχουν σημειωθεί διαχρονικά στην περιοχή, κάνουν πολλούς Κυθήριους να αναφέρονται σε θρύλους που περιγράφουν σπηλαιώδη ανοίγματα κάτω από το έδαφος, τα οποία οδηγούν στις ακτές της Πελοποννήσου, σε μία υποθαλάσσια σήραγγα που ενώνει τα Κύθηρα με την Ελαφόνησο, σε τρύπες στο έδαφος από όπου βγαίνουν ατμοί και σε νερά και ποταμούς που έρχονται από την Πελοπόννησο. Η ύπαρξη πολλών απολιθωμάτων σε μεγάλο μέρος του νησιού, οδήγησε τους αρχαίους κατοίκους να συνδέσουν το νησί με την θεά Αφροδίτη που αναδύθηκε από τη θάλασσα.

Πηγές:
https://el.wikipedia.org/wiki/Κύθηρα
http://www.med-ina.org/Portals/0/Uploads/PriorityArea/Partners/MedINA%20-%20Kythera%20CRA%20report%20v.02.pdf
https://visitkythera.com/el/perivallon-kythira/

Η θάλασσα των Κυθήρων είναι ο γενέθλιος τόπος της θεάς Αφροδίτης σύμφωνα με τον μύθο του Ησιόδου, από τον οποίο ταξίδεψε ως την Κύπρο μέσα σε ένα τεράστιο κοχύλι. Η Γη θέλοντας να τιμωρήσει τον άνδρα της Ουρανό για όσα κακά της είχε προκαλέσει, κάλεσε τα παιδιά τους και ζήτησε να θανατώσουν τον πατέρα τους. Ο Κρόνος πήρε από τα σπλάχνα της μητέρας του ένα δρεπάνι και τον θανάτωσε κόβοντας τα γεννητικά του όργανα, που έπεσαν στη θάλασσα των Κυθήρων και έγιναν μικρά νησάκια (ίσως οι Δραγονάρες σε συνδυασμό με το Βουνό πάνω από τον Αβλέμονα). Το αίμα πέφτοντας, άγγιξε τον αφρό της θάλασσας και μέσα από την ένωση αυτών των δύο στοιχείων γεννήθηκε η Ουράνια Αφροδίτη, η θεά του Έρωτα. Δεν έμεινε στα Κύθηρα. Μέσα σε ένα μεγάλο κοχύλι ταξίδεψε μέχρι την Κύπρο όπου και έμεινε. Στα Κύθηρα, λόγω του ότι η Αφροδίτη έπεσε από τους ουρανούς λατρεύεται ως Ουρανία, θεά δηλαδή του πλατωνικού έρωτα, ενώ στην Κύπρο, όπου και αναδύθηκε γυμνή από τους αφρούς που έφτασαν έως εκεί από τα Κύθηρα λατρεύεται ως Πάνδημος, θεά δηλαδή του σαρκικού έρωτα. Σύμφωνα με έναν ακόμη μύθο ο Ατρείδης βασιλιάς της Σπάρτης Μενέλαος διατηρούσε θερινό ανάκτορο στο νησί, ενώ ο Πάρης και η Ωραία Ελένη κατέφυγαν στο ναό της Αφροδίτης στα Κύθηρα επικαλούμενοι την προστασία της θεάς του έρωτα.

Ο συμβολισμός της Αφροδίτης και των Κυθήρων πέρασε στους αιώνες και έφτασε μέχρι σήμερα να έχει απεικονιστεί σε πίνακες, να καταγραφεί στην ποίηση και τον κινηματογράφο

Η σύνδεση των Κυθήρων με την Αφροδίτη έχει να κάνει με τη γεωλογία του νησιού. Τα Κύθηρα έχουν αναδυθεί πολλές φορές από τη θάλασσα, και δεν είναι σπάνιο, ακόμη και στην ενδοχώρα του νησιού να περπατάει κανείς πάνω σε αμέτρητα απολιθωμένα κοχύλια. Ένα νησί που έχει αναδυθεί από το βυθό της θάλασσας και είναι γεμάτο κοχύλια είναι σίγουρα ιδανικός τόπος για να συνδεθεί με τη γέννηση της θεάς Αφροδίτης.

Ιστορικά, η λατρεία της Αφροδίτης δεν ήρθε τυχαία στα Κύθηρα. Οι Μινωίτες λάτρευαν τη Μεγάλη τους Θεά, και μετά από αυτούς, στο νησί έφεραν οι Φοίνικες τη λατρεία της ανεικονικής θεότητας Αστάρτης, η οποία είναι κι αυτή θεά της γονιμότητας και συνδέεται με την Αφροδίτη. Η ιδέα της μεγάλης γυναικείας ανεικονικής θεότητας φαίνεται πως μεταφέρεται στη λατρεία της Αφροδίτης, για την οποία δεν υπάρχει ποτέ αναφορά σε άγαλμα παρά σε ένα ξόανο. Η ιδέα αυτή φαίνεται πως υπάρχει ακόμη και στη σημερινή, σύγχρονη θρησκεία, όπου η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα, που θεωρείται η προστάτιδα του νησιού, δεν έχει εμφανές πρόσωπο. Και είναι “Μυρτιδιώτισσα”, από το ιερό φυτό της Αφροδίτης, τη Μυρτιά!

Το νησί των Κυθήρων αποτελούσε ανέκαθεν το σταυροδρόμι των πολιτισμών της Μεσογείου και αποτέλεσε φιλόξενο καταφύγιο για τους κουρσάρους, των έποικους, τους ασκητές και τους κατατρεγμένους. Τα Κύθηρα άρχισαν να κατοικούνται από τη νεολιθική εποχή, με αποτέλεσμα πολλά όστρακα από την εποχή του χαλκού, πρωτοελλαδικά και πρωτομινωικά να βρίσκονται κάτω από τα χώματά τους. Οι Μίνωες πριν ακόμη από τον 2o αι π.Χ. κυριάρχησαν στο νησί και έθεσαν τη γύρω περιοχή υπό τον έλεγχό τους. Στο βουνό, κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, οι αρχαιολόγοι σήμερα έφτασαν σε ενυπωσιακά ευρήματα, στα οποία συγκαταλέγονται τα ίχνη σημαντικότατου μινωικού ιερού και σπονδικά αγγεία, λιθοτεχνήματα και χάλκινα ειδώλια. Τον 14ο αι. π.Χ. στο νησί επικρατούν οι Μυκηναίοι, ενώ είναι άγνωστο πότε έρχονται για πρώτη φορά στο νησί οι Φοίνικες οι οποίοι επεξεργάζονται την πορφύρα και παράγουν το βαθύ κόκκινο χρώμα που αποτελεί ακριβό εξαγώγιμο προϊόν.Τα αρχαία Κύθηρα ονομάστηκαν γι’ αυτό Πορφυρίς ή Πορφυρούσα. Οι Σπαρτιάτες κατέχουν τα Κύθηρα από τον 6ο αιώνα π.Χ. Οι Αθηναίοι θα τα διεκδικήσουν αρκετές φορές, ειδικότερα την εποχή των Πελοποννησιακών πολέμων, με αποτέλεσμα τις συνεχείς αλλαγές της κατοχής των Κυθήρων από Αθηναίους και Σπαρτιάτες, οι οποίες με τη σειρά τους οδήγησαν σε ειρήνη μετά το 421 π.Χ. Στη συνέχεια, ακολουθεί η εποχή των Μακεδόνων και διαδοχικά η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Τα Κύθηρα, όπως και όλη η λεκάνη της Μεσογείου, από τον 6ο αιώνα ανήκαν στο Βυζάντιο και το έντονο θρησκευτικό στοιχείο άφησε τη σφραγίδα του σε τουλάχιστον τριακόσια μνημεία και ναούς. Τον 13ο αι. μ.Χ. οι Ενετοί προσαρτούν τα Κύθηρα μαζί με άλλα νησιά και περιοχές του ελλαδικού χώρου, ωστόσο επί του αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγου το νησί ανακτάται από την Κωνσταντινούπολη και συνεχίζει να “αλλάζει χέρια” μεταξύ Ενετών και Βυζαντινών τα επόμενα χρόνια, χωρίς ωστόσο να καταπατάται η ορθόδοξη πίστη. Το 1537 ο αρχιναύαρχος του οθωμανικού στόλου, Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, από τους πιο τρομερούς κουρσάρους της Μεσογείου καταστρέφει, λεηλατεί την Παλαιόχωρα και πνίγει στο αίμα τους κατοίκους της. Το 17ο αιώνα θα έρθουν στο νησί πολλοί πρόσφυγες από την Κρήτη, κουβαλώντας μαζί έθιμα, συνήθειες και κουλτούρα. Το 1715 οι Οθωμανοί αγγίζουν τα Κύθηρα, δεν παραμένουν όμως πάνω από τρία χρόνια. Το νησί παρέμεινε βενετικό μέχρι καταλύσεως τους κράτους των Βενετών το 1797.

Το 1798 οι Γάλλοι στη ένδοξη εποχή τους έρχονται και στα Κύθηρα. Μετά όμως από σύντομο διάστημα οι Ρώσοι και οι Τούρκοι θα συμμαχήσουν για να κατακτήσουν το νησί και να ελέγχουν τις θάλασσες. Το 1798 επίσης ένας τρομακτικά ισχυρός σεισμός, θα καταστρέψει οτιδήποτε στην περιοχή Καστριού, Σκάνδειας. Οι Άγγλοι το 1809 με 1864 θα αναγεννήσουν με δεκάδες έργα το νησί, καταπιέζοντας όμως το ελληνικό στοιχείο. Την περίοδο αυτή έγιναν περισσότερα έργα υποδομής για το νησί από όσα είχαν γίνει κατά τη διάρκεια των περασμένων αιώνων. Είναι το 1815 που τα Κύθηρα μαζί με όλα τα Επτάνησα θα αποτελέσουν το Ηνωμένο Κράτος Ιονίων Νησιών – προτεκτοράτο του Ηνωμένου Βασιλείου – με πρωτεύουσα την Κέρκυρα. Το 1864 τα Επτάνησα ενώνονται με την ελεύθερη Ελλάδα. Το 1917 τα Κύθηρα υπήρξαν και ως «Αυτόνομος Διοίκησις» για μικρό διάστημα.

Στο δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι Κυθήριοι συμμετείχαν δυναμικά στην Εθνική Αντίσταση. Στο χωριό Ποταμός οργανώνεται αντιστασιακό μέτωπο που περιορίζει τον έλεγχο του νησιού από τους γερμανούς. Το νησί από τις 4 Σεπτεμβρίου του 1944 είναι η πρώτη περιοχή της Ελλάδος που ελευθερώνεται. Όμως ερημώνει. Οι περισσότεροι νέοι το εγκαταλείπουν για την ξενιτιά, στην Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η εξωτερική μετανάστευση σταματάει στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ενώ από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τη δεκαετία του 1990 λαμβάνει χώρα εσωτερική μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα της Ελλάδας, κυρίως στην Αθήνα και στον Πειραιά. Η τουριστική ανάπτυξη του νησιού αρχίζει τη δεκαετία του 1990.

Πηγή:
https://www.kythera.gr/about_kythera/history.php

Τα Κύθηρα αποτελούν για χιλιετίες σταυροδρόμι πολιτισμών, στο διάβα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η γεωγραφική θέση του νησιού προσδιόρισε αποφασιστικά την ιστορική του πορεία. Τα Κύθηρα τα λάτρεψαν κατακτητές, ενέπνευσαν ποιητές, μουσικούς και ζωγράφους και σήμερα, αναζητούν να αφήσουν το στίγμα τους και στη σύγχρονη εποχή. Ο κυθηραϊκός πολιτισμός είναι ένα κράμα μοναδικό, ένα σύμπλεγμα επιρροών, το οποίο ταυτόχρονα έχει ένα χαρακτήρα τοπικό, αυθεντικό και ανόθευτο που διαφαίνεται στον τρόπο ζωής των κατοίκων, στα αγροτικά προϊόντα, τη γαστρονομία, τις λατρευτικές συνήθειες, το τραγούδι, την ποίηση, το χορό, τις αφηγήσεις, την παραδοσιακή διαχείριση του περιβάλλοντος και πολλά άλλα.

Σημαντικό στοιχείο της πολιτιστικής και βιοτεχνικής κληρονομιάς των Κυθήρων αποτελούν οι πολυάριθμοι νερόμυλοι και ανεμόμυλοι του νησιού. Στο παρελθόν, οι μύλοι ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, τροφοδοτώντας την τοπική κοινωνία με αλεύρι, βασική ύλη για την παρασκευή παξιμαδιών, ζυμαρικών, ψωμιού κ.α.

Τα Κύθηρα αν και είναι πιο γνωστά για τους νερόμυλους, που ήταν περισσότεροι στον αριθμό, διέθεταν και ένα διάσπαρτο δίκτυο ανεμόμυλων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του νησιού. Πρόκειται για κυλινδρικούς πυργόμυλους, ύψους 4,6 έως 5,4 μέτρων με χαρακτηριστικές τοξωτές εισόδους, στεφανωμένες με πωρόλιθο. Περίπου 70 νερόμυλοι έχουν καταγραφεί σε διαφορετικές τοποθεσίες των Κυθήρων. Κάθε μύλος ήταν μια αυτάρκης παραγωγική μονάδα με τις εγκαταστάσεις του μύλου, το σπίτι, το φούρνο, το στάβλο, την αποθήκη και το περιβόλι σε ένα ενιαία σχεδιασμένο χώρο. Οι νερόμυλοι λειτουργούσαν αποκλειστικά με τη δύναμη του νερού.

Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Κυθήρων βασίζεται σε εμπειρία και πρακτική πολλών αιώνων, αποτελώντας μια συνεχή πηγή γνώσης, τόσο ως προς τη χρήση τοπικών υλικών, όσο και ως προς την εναρμόνιση µε το τοπικό περιβάλλον. Τα παραδοσιακά κτίσματα των Κυθήρων έχουν κοινά στοιχεία µε αυτά που συναντώνται σε περιοχές της Κρήτης, της Πελοποννήσου, των Επτανήσων, των αιγαιοπελαγίτικων νησιών, κ.ά. Ωστόσο, η μακρά περίοδος της Βενετοκρατίας αποτέλεσε το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο διαμορφώθηκε η μοναδική αρχιτεκτονική ταυτότητα του νησιού. Οπτικά, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τη διαφορά μεταξύ του νότου και του βορρά του νησιού από τις στέγες των σπιτιών. Στα βόρεια, τα σπίτια είναι κεραμοσκεπή (επιρροή από Πελοπόννησο) ενώ στα νότια έχουν επίπεδες στέγες (επιρροή από Κρήτη). Στα παράλια του νησιού, τα λίγα παραδοσιακά κτίσματα που βρίσκει κανείς είναι οι μακρόστενες πέτρινες καμάρες, πιθανώς τεχνοτροπία που δανείστηκαν οι ντόπιοι από τους σαρακηνούς που λυμαίνονταν τα παλαιότερα χρόνια τις ακτές. Τα αρχοντικά των Κυθήρων έχουν γενικά λιτές γραμμές, δεν έχουν μεγάλο όγκο, και συνήθως έχουν αμυντικό χαρακτήρα από τη μία πλευρά τους και ήπιο, φιλόξενο χαρακτήρα από την άλλη. Στο νησί, ο πωρόλιθος, ασοβάντιστος, τονίζει όλα τα ανοίγματα των κτιρίων, πόρτες και παράθυρα.

Οι αμέτρητες εκκλησιές των Κυθήρων, διάσπαρτες σε κάθε γωνιά του νησιού, κοσμούν το νησιωτικό τοπίο σαν, όπως λένε οι Τσιριγώτες “ηλιόλουστες απλωμένες πέτρες όλων των εποχών, κουλτούρα αφημένη πάνω τους”. Μοναστήρια, προσκυνήματα, σπηλαιοεκκλησιές και ξωκλήσσια μαρτυρούν την πλούσια και μακραίωνη θρησκευτική παράδοση των Κυθήρων. Σημαντικότατος ναός είναι αυτός του Αγίου Θεοδώρου κοντά στον Ποταμό, που τιμά τον πολιούχο του νησιού, ενώ η εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας είναι το πολυτιμότερο κειμήλιο του νησιού και είναι η απανταχού προστάτιδα των Κυθηρίων. Οι Κυθήριοι ακολουθούν ακόμα τις τοπικές λατρευτικές παραδόσεις όπως το ‘Δεκαπεντισμό’ και τη ‘Γύρα της Παναγίας”, τη λιτάνευση δηλαδή της εικόνας της Μυρτιδιώτισσας σε όλα τα χωριά των Κυθήρων με τα πόδια.

Τα κάστρα των Κυθήρων ορθώνονται επιβλητικά, προστατεύοντάς το νησί ανά τους αιώνες από κάθε απειλή. Του θαλάσσιους δρόμους στα νότια του νησιού εποπτεύει, το κάστρο της Χώρας, γνωστό και ως “Μάτι της Κρήτης”. Η πιο χαρακτηριστική εικόνα του κάστρου είναι η Φορτέτσα (το φρούριο), σκαρφαλωμένη στον απότομο βράχο, με τους ψηλούς οχυρωματικούς τοίχους. Το κάστρο όμως έχει και δεύτερη οχύρωση, πιο χαμηλά, που προστάτευε το Μέσα Βούργο με τα αρχοντικά και τις 14 βυζαντινές εκκλησιές. Το βενετικό κάστρο πήρε τη σημερινή του μορφή το 1503. Στα δυτικά, το κάστρο της Κάτω Χώρας Μυλοποτάμου βρίσκεται σε μία μαγευτική θέση ανάμεσα σε λόφους και πλαγιές, προσφέροντας ένα πανέμορφο ηλιοβασίλεμα στους επισκέπτες του. Η μνημειώδης του πύλη, την οποία κοσμεί ακόμα ο φτερωτός Λέοντας της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου, αποκαλύπτει έναν ολόκληρο οικισμό εντός των τειχών και εννέα ναούς. Στα ανατολικά, το «Καστέλο» του Αβλέμονα, είναι ένα ιδιαίτερο παράκτιο οχυρό οκταγωνικού σχήματος, το οποίο στο εσωτερικό του έχει 14 τόξα στον περιμετρικό τοίχο. Χτίστηκε το 1725 επί ενετοκρατίας και παλαιότερα υψωνόταν πύργος στο κέντρο του κτιρίου. Τέλος, στα σπλάχνα των Κυθήρων, ο Άγιος Δημήτριος, η μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού, γνωστή σήμερα ως Παλιόχωρα, δεσπόζει στριμωγμένη ανάμεσα σε κοφτερούς γκρεμούς. Χτίστηκε το 13ο αιώνα από την ισχυρή μονεμβασιώτικη οικογένεια των Ευδαιμονογιάννηδων και καταστράφηκε το 1537, όταν πολιορκήθηκε και λεηλατήθηκε από τον αρχιναύαρχο του οθωμανικού στόλου, το Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Η καταστροφή αυτή σημάδεψε την ιστορία των Κυθήρων και έδωσε ζωή σε μυριάδες τοπικούς θρύλους.

Το αυθεντικό λαϊκό χρώμα του νησιού ζωντανεύει στις τοπικές γιορτές και τα πανηγύρια. Η μουσική του, δίνει στιγμές χαράς σε γειτονιές και καφενεία, ενώ τα τραγούδια του υμνούν την αγάπη για το νησί, την καθημερινή ζωή, τον άνθρωπο και τον έρωτα. Σημείο συνάντησης όλου του νησιού αποτελεί το παζάρι στο κεφαλοχώρι του Ποταμού, το οποίο λαμβάνει χώρα κάθε Κυριακή, όλο το χρόνο, για εκατοντάδες χρόνια.

Πηγές:
http://www.med-ina.org/Portals/0/Uploads/PriorityArea/Partners/MedINA%20-%20Kythera%20CRA%20report%20v.02.pdf
http://www.golden-greece.gr/places/eptanisa/kythira/kythira_kythira.html